تا چه حد از حقوق خود در زندگی زناشویی اطلاع دارید؟

گاهی اوقات در زندگی مشترک یکی از طرفین یا هر دو آن‌ها نسبت به وظایف شرعی که نسبت به یکدیگر دارند، بی اطلاع هستند.

سوال‌هایی در زمینه احکام و مسائل شرعی مربوط به «حقوق شرعی زن و شوهر نسبت به یکدیگر» را مطرح شده است و ما هم با توجه به فتوای مراجع تقلید پاسخ آنها را داده ایم. در ادامه می‌توانید پاسخ این سوالات را بخوانید:

آیا در زندگی مشترک مهریه می‌تواند مرد را پایبند به زندگی کند؟ من می‌خواهم مهریه‌ام را بالا بگیرم که شوهرم حق من را رعایت کند.

بالا گرفتن مهریه شرعاً حرام نیست، مگر اینکه عنوان ثانویه‌ای مثل ترویج فرهنگ مجرد زیستی و جلوگیری از ازدواج جوانان به آن اضافه شود که این کار را حرام می‌کند. ضمن اینکه تجربه نشان داده است که مهریه بالا اهرم فشار برای مرد محسوب نمی‌شود.

زن تا چه حد باید در خانه از مرد حرف شنوی داشته باشد و بالعکس؟

حرف شنوی زن نسبت به مرد از نظر فقهی در دو بحث تمکین و فعالیت‌های زن در خانه تجمیع می‌شود؛ به این صورت که زن موظف به تمکین مرد است مگر اینکه به عسر و حرج نیفتد. همچنین در فعالیت‌های خانه نیز اگر در ذیل عقدنامه شرط شده باشد، زن موظف به انجام امور است.

مقدار و حدود وظایف زن در خانه چیست؟

مانند سوال بالاست و حدود وظایف زن در خانه برحسب توافق بین زوجین است.

آیا این وظیفه زن است که با وجود کار بیرون از خانه، تمام کار‌های منزل را به تنهایی انجام دهد؟

این سوال قبلاً پاسخ داده شده است؛ اما اگر کار کردن زن بیرون از خانه و حدود فعالیت‌هایش در خانه از قبل توافق شده باشد، امری بدیهی است. باید در نظر داشت که عقدنامه ازدواج دلیل کار کردن زوجه نمی‌شود.

حکم شرعی برای مردی که از وظایف زناشویی سرباز می‌زند، چیست؟

یک حق واجب داریم که با عنوان حد وجوب از آن یاد می‌شود؛ به نحوی که زن احساس نکند، یک زن مطلقه است. ضمن اینکه رابطه بین زن و مرد در ماه یکبار باید باشد و بیشتر از آن واجب نیست، البته بنا به احتیاط برای جلوگیری از منکر بیشتر شدن آن ایرادی ندارد.

آیا مرد می‌تواند دائما گوشی همسرش را بی‌دلیل چک کند؟ زن حق حریم خصوصی دارد؟

زن و مرد هیچ حقی برای ورود به حریم شخصی دیگری ندارد؛ مگر اینکه زوجین این اجازه را به هم داده باشند.

آیا مرد می‌تواند مانع ارتباط زن با خانواده اش شود؟

به اندازه‌ای که مصداق قطع صله رحم نشود، ایرادی ندارد.

آیا مرد می‌تواند زنش را از خانه بیرون کند؟ حکم شرعی و قانونی آن چیست؟

حق ندارد و مرد موظف است که تمامی مایحتاج زن را تأمین کند.

کار کردن زن و مرد در خانه چگونه است؟

اسلام بر اساس روحیه و طبیعت زن و مرد وظایفی را برعهده آنان گذاشته که توازن را بین قدرت و امور زندگی برقرار کرده است.

آیا شوهر می‌تواند زن را در خانه حبس کند و به او اجازه خروج ندهد؟

تا جایی که مایحتاج ضروری زن فراهم هست، مرد می‌تواند اذن خروج ندهد.

شوهرم از پول من برای پدرش که فوت کرده، پول نماز و روزه را پرداخت می‌کند، در صورتی که من راضی نیستم و برای آرامش زندگی ام حرفی نمی‌زنم. آیا این رفتار درست است؟

فی نفسه پولی که زن درمی‌آورد برای خودش است، مگر اینکه زن و مرد از پیش باهم توافق کرده‌ باشند.

آیا زن در وطن و اقامت تابع شوهر است؟

مجرد زوجیّت موجب تبعیّت قهرى نمى‏ شود و زن مى‏ تواند در انتخاب وطن و قصد اقامت تابع شوهر خود نباشد. بله، اگر زن در انتخاب وطن و اعراض از آن تابع اراده همسرش باشد، قصد شوهرش براى او کافى است و شهرى که همسرش با او براى زندگى دائم و به قصد توطن به آنجا رفته است، وطن وى هم محسوب مى‏ شود و همچنین اعراض شوهر او از وطن مشترکشان با خروج از آن و رفتن به جایى دیگر، اعراض او از وطن هم محسوب مى‏ گردد، و براى اقامت ده روز در سفر، اطلاع او از قصد شوهرش مبنى بر اقامت ده روز با این فرض که وى تابع اراده شوهر است براى وى کافى است، بلکه اگر مجبور به همراهى با شوهرش در مدت اقامت در آنجا باشد نیز حکم همین است.

جوانی با زنی از شهری دیگر ازدواج نموده است. هنگامی که این زن به خانه پدرش می‏ رود، نمازش قصر است یا تمام؟

تا زمانى که از وطن اصلى خود اعراض نکرده، نمازش در آنجا تمام است.

مراد از اِعراض از وطن چیست؟ آیا مجرد ازدواج زن و رفتن وی همراه شوهر به هر جایی که او می‏‌خواهد، اعراض محسوب می‏‌شود یا خیر؟

مراد از اِعراض، خروج از وطن با تصمیم بر عدم بازگشت به آن برای سکونت است؛ و مجرد رفتن زن به ‏خانه ‏شوهر در شهر دیگر، مستلزم اعراض از وطن اصلی‏‌اش نیست.

ما در یک کشور خارجى زندگى مى‌کنیم اینجا آقایان همه وظایف و امور خانه را به عهده زنان گذاشته‌اند و زنان در خانه براى خود وقت هیچ فعالیتى ندارند و مواقع تفریح هم براى آن‌ها فراهم نمى‌کنند، این چه حکمى دارد؟

همسران مجاز نیستند زنان خود را مکلف به انجام کارهاى خانه کنند. زنان شوهردار در کارهاى شخصى خود آزاد هستند و نسبت به شوهرانشان هیچ تکلیفى زائد بر اداى حقوق زناشویى ندارند.

اگر مرد متأهلى شغل خود را از دست بدهد و زنش براى معاش خانواده به صورت موقت کار کند، آیا شوهر به زنش مدیون خواهد شد؟

زن اگر درآمد کار خود را خودش تبرعاً خرج زندگى مشترک مى کند شوهر ضامن عوض آن نیست؛ ولى اگر به شوهر قرض دهد سپس از طرف شوهر آن را خرج زندگى کند و یا به امر و درخواست شوهر آن را خرج زندگى مشترک کند، شوهر ضامن عوض آن است.

آیا حرمت ربا برای همه اشخاص حقیقی و حقوقی به‌طور یکسان ثابت است یا آنکه بعضی از موارد خاص، استثنا هستند؟

ربا به‌صورت کلی حرام است غیر از ربای بین پدر و فرزند و زن و شوهر و همچنین ربایی که مسلمان از کافر غیر ذمّی می‏ گیرد.

آیا زن و شوهری که حقوق خود را به طور مشترک در امور منزل مصرف می‏‌کنند، می‏‌توانند سال خمسی مشترک داشته باشند؟

هر یک از آنان سال خمسی مستقلی به حساب درآمد خودش دارد و واجب است هر کدام خمس باقی‌مانده حقوق و درآمد سالانه خود را در پایان سال خمسی بپردازد.

آیا حق قبل از ثبوت، قابل هبه است؟ آیا اگر زن حقوق مالی خود را که در آینده از آن برخوردار می‏ شود، هنگام عقد به شوهرش ببخشد، صحیح است؟

در صحّت‏ این قبیل هبه‏ ها، اشکال و بلکه منع وجود دارد. در نتیجه اگر هبه حقوق آینده آن زن به شوهرش به صلح یا به شرط اقساط آن‌ها بعد از ثبوت برگردد، اشکال ندارد و الا هیچ فایده و اثری ندارد.