گوش دادن به قرآن چه ثوابی دارد؟ + روایاتی درباره‌ گوش دادن به قرآن

قرآن ، نوری است که به هر چه بتابد، چه کم چه زیاد، آن را نورانی می کند. به همین دلیل است که قرآن ، در کنار سفارش به خواندن کتاب خدا، افراد را به گوش دادن آن هم تشویق نموده است.

مراتب بهره گیری از قرآن متفاوت است: نظر کردن، گوش کردن، قرائت همراه با نگاه کردن، قرائت از حفظ، قرائت همراه با تدبر، قرائتی که همراه با عمل کردن به دستورات الهی است، و … هر کدام از این مراحل به نوبه ی خود مستحب و ثواب دارد. در این بخش چند روایت از ثواب گوش کردن قرآن را می‌خوانید.

در برخی روایات، ثواب قاری و شنونده قرآن، یکسان شمرده شده است و ثواب شنیدن یک آیه از قرآن، برابر با صدقه دادن به اندازه صُبَیر (کوه بزرگی در یمن) است!

استماع به معنی شنیدن است در حالی که به معنا و مفهوم کلام نیز توجه شود. یعنی شنیدن با میل قلبی. توفیق بعضی از عبادتها نصیب همه انسانها نمی‌شود برای این که از پاداش فراوان آن اطلاعی ندارد. از جمله این عبادتها استماع قرآن کریم است. در زمینه‌ی فضیلت گوش فرا دادن به کلام خدا روایات بسیار داریم که در ادامه برخی از ‌آن‌ها را آورده‌ایم:

امام چهارم زین العابدین علیه السّلام می‌فرمایند: «مَنِ اسْتَمَعَ حَرْفاً مِنْ کِتابِ اللهِ عَزَّوَجَلَّ مِنْ غَیْرِ قِرائَهٍ کَتَبَ اللهُ لَهُ حَسَنَهً وَ مَحاعَنْهُ سَیِّئَهً وَ رَفَعَ لَهُ دَرَجَهً»

کسی که حرفی از کتاب خدا را بشنود بدون اینکه خود قرائت کند خداوند برایش حسنه ای می نویسد و یکی از گناهان او را محو می کند و مقام او را یک درجه بالا می برد.

(کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۲، ص۶۱۲، باب «ثواب قراءه القرآن)

پیامبر اکرم (ص) در باره ثواب شنیدن آیات کلام الله می فرماید: «هر کس قرآن را بشنود، خداوند به ازای هر حرفی، یک حسنه برای او می نویسند و او در زمره کسانی که قرآن می خوانند و [از درجات و پلّه های بهشت] بالا می روند، محشور می گردد».

(کنز العمّال، ج ۱، ص ۵۳۵، ح ۲۳۹۶)

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «قارئ القرآن والمستمع، فی الأجر سواء»

تلاوت‌کننده و گوش فرادهنده به قرآن در پاداش مساوی هستند.

پیامبر خدا صلى اللَّه علیه و آله می‌فرمایند: «خداوند، از شنونده قرآن، بلاى دنیا را دور مى‏کند و از قارى قرآن، بلاى آخرت را».

از امام حسن عسگری علیه السلام روایت شده: «هرکسی یک آیه از قرآن گوش کند و به آن اعتقاد داشته باشد،اجرش بالاتر و بیش تر از انبار طلایی است که در راه خدا انفاق کند».

آداب گوش دادن به قرآن

«وَإِذَا قُرِىءَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُواْ لَهُ وَأَنصِتُواْ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ»و چون قرآن خوانده شود بدان گوش فرا دهید و خاموش باشید، باشد که مشمول رحمت شوید.(الأعراف : ۲۰۴)

در مورد واژه «أَنْصِتُوا» گفته اند که از ماده «اِنْصات» به معنى سکوت توأم با گوش فرا دادن است. این آیه چنان چه از ظاهرش استفاده می شود، کلی است یعنی هرگاه قرآن تلاوت شود، باید انسان سکوت کند و به آن گوش بدهد تا حقایق و نصایحش را درک نماید و از آن بهره گیرد.