آنچه درباره فلج خواب یا بختک نمی دانید!

محمد سیمری : یکی از گزینه های آرامش بخش برای انسان در طول زندگی، بی شک خواب و خوابیدن است! این عنصر آرامش بخش، به بازیابی انرژی در بدن انسان کمک می کند و شرایط لازم برای بهبود بیماری ها را فراهم می نماید. اما در بعضی شرایط خواب و خوابیدن ترسناک است؛ شرایطی چون فلج خواب و…

توجه داشته باشید فلج خواب ، درصد کمی از مردم جهان را تحت تاثیر خود قرار می دهد (تقریبا از هر ده نفر، چیزی در حدود چهار نفر دچار این عارضه می شوند!) اما این شرایط می تواند برای افرادی که به آن دچار می شوند، تجربه ای وحشتناک و بسیار اذیت کننده باشد.

فلج خواب، به معنای فلج شدن بدن انسان در خواب است و بدون در نظر گرفتن میزان تلاشی که برای حرکت دست ها و پاها و یا حتی نشستن انجام می دهید، در این کار موفق نخواهید بود! در این شرایط، اگر چه ذهن انسان بیدار است، اما بدن گرفتار و فلج باقی مانده است! این عارضه‌ ی شایع به طور معمول برای اولین بار در سال‌ های نوجوانی انسان بروز می‌ کند؛ اما دقت داشته باشید مردان و زنان در هر سنی می‌ توانند دچار این عارضه شوند. البته لازم به بیان است این اختلال خواب در دهه ی دوم و سوم زندگی شایع‌ تر است.

شاید این سوال برای تان پیش آید که فلج خواب چه هنگام حادث می شود؟ در پاسخ بایستی گفت این شرایط زمانی رخ می دهد که خواب رِم را تجربه می کنید؛ به بیان ساده تر در هنگامی که عمیق‌ ترین مرحله ی خواب، یعنی جایی که رویاها شکل می گیرند را تجربه می کنید؛ در حالت رِم، مغز انسان فعال است و به همین دلیل بیشتر رویاها و کابوس‌ های شبانه در این فاز از خواب تجربه می‌ شوند.

هر چه زمان بیشتری را در خواب رِم سپری کنید، احتمال تجربه فلج خواب نیز افزایش می یابد. متخصص خواب درمانی از کالج کینگز شهر لندن، پروفسور آدریان ویلیامز معتقد است که پدیده ی فلج خواب یک فرایند طبیعی و فاقد عوارض جسمانی است، اما تجربه ی چنین حالتی بی شک با استرس و ترس ناخودآگاه همراه است! گاهی با تلاش زیاد فرد برای حرکت دادن خود، فلج خواب خاتمه می‌ یابد.

توجه داشته باشید فلج خواب می‌ تواند جنبه‌ ی ژنتیکی نیز داشته باشد. دقت داشته باشید این عارضه به هنگام خواب می‌ تواند یکی از نشانه‌ های نوعی اختلال خواب یا خواب‌ آلودگی بیش از حد روزانه به نام نارکولپسی باشد. در بیان دقیق تر می توان گفت نارکولپسی یعنی شرایطی که در طول آن، مغز انسان در تنظیم چرخه خواب و بیداری با مشکل مواجه می‌ شود!

فاکتور‌هایی که سبب این عارضه می‌ شوند، شامل موارد زیر می‌ باشند:

• کمبود خواب
• تغییر الگوی خواب (یا برنامه خواب متغیر)
• عارضه‌ ی روحی مانند استرس یا اختلال دو قطبی
• به پشت خوابیدن
• توقف ناگهانی مصرف داروهای ضد افسردگی
• استفاده از برخی از دارو‌ها مانند دارو‌های ADHD
• مصرف مواد مخدر

همچنین، متاسفانه بیماران در مواجهه با این شرایط، این گونه احساس می کنند که فردی سنگین وزن بر روی قفسه ی سینه آن ها نشسته است و امکان تنفس را به آن ها نمی دهد! این پدیده به نام “بختک” نیز شناخته می شود. نتایج یک مطالعه که درباره ی شایع‌ ترین توهمات عارضه ی فلج خواب انجام گرفت، نشان داد که برخی از افراد تجربیات بدنی غیر معمولی داشته اند! تجربیاتی چون احساس شناور شدن در هوا، پرواز و یا دیگر موارد خارج از بدن!

متخصص خواب درمانی از کالج کینگز شهر لندن، پروفسور آدریان ویلیامز در مورد علت تجربه ی فشار روی قفسه سینه به نگام فلج خواب می گوید: “در حالت خواب به علت کاهش نیاز به اکسیژن، تنفس تنها از طریق دیافراگم صورت می‌ گیرد؛ هنگام تجربه ی فلج خواب به علت افزایش نیاز به اکسیژن، ماهیچه‌ های قفسه سینه سعی در افزایش حجم تنفس دارند، اما در این حالت به علت فلج ماندن عضلات قفسه سینه، معمولا فشار یا درد مشهودی در سینه احساس می‌ شود.”

اگر با این شرایط مواجه شدید، توصیه می کنیم تا حد امکان آرامش خود را حفظ کنید! مهم‌ ترین چیزی که باید به خود یادآوری کنید این است که فلج خواب به سرعت از بین می رود؛ تنها باید اجازه دهید تا بدن شما با مغز همگام شود.