افراد زیادی هستند که به اختلاف طول اندام‌های تحتانی متفاوتی دچارند و خود از این اختلاف طول اندام‌ها بی‌خبرند. تشخیص دقیق این اختلاف نیاز به فیزیوتراپیست و معاینه بالینی دارد. بیش از نیمی از افراد یک تفاوت ظریفی در پاهای خود دارند. اگر این میزان اختلاف بیش از ۲ سانتی‌متر برسد می‌تواند بر زندگی آنها تاثیر بگذارد.
دلایل اختلاف طول اندام‌های تحتانی
همانطور که گفتیم عواملی چون آسیب و یا ضربه می‌تواند بر صفحات رشد تاثیر بگذارد. در نتیجه استخوان یک سمت در مقابل استخوان سمت دیگر با سرعت بیشتر یا کمتری رشد می‌کند. از جمله دلایلی که منجر به اختلاف طول اندام‌های تحتانی می‌شود عبارتند از:
- ضربه به استخوان پا از قبل: اگر استخوان پا دچار شکستگی شود و در حالت کوتاه شده بهبود یابد می‌تواند منجر به این اختلاف شود. اگر از چند ناحیه استخوان دچار شکستگی شود احتمال این اختلاف طول بیشتر است. زمانی که پوست و بافت اطراف استخوان آسیب ببیند و شکستگی باز رخ دهد احتمال بیشتری برای این آسیب وجود دارد. وقتی این شکستگی در کودکان رخ دهد و بر روی صفحات رشد آنها تاثیر بگذارد، منجر به آسیب‌های دائمی از جمله کوتاهی پا می‌شود.
- بهبودی شکستگی: در کودکانی که شکستگی استخوان بر صفحات رشد تاثیر نگذارد، رشد استخوان تا چندین سال پس از بهبودی سریع‌تر است و موجب رشد سریع‌تر استخوان طرف مقابل بدنشان می‌شود. این نوع از رشد شکستگی در استخوان کودکان خردسال و شکستگی استخوان ران رخ می‌دهد.
- عفونت استخوان: در صورتی که کودکان و بزرگسالان دچار شکستگی استخوان شوند و این استخوان‌ها در معرض آلودگی قرار بگیرند، می‌توانند منجر به عفونت استخوان شود. عفونت استخوان یکی از دلایل اختلاف طول کودکان است.
- بیماری‌های استخوانی: بیماری‌های استخوانی مانند نوروفیپروماتوز و بیماری‌های ارثی و بیماری‌های الیر می‌تواند منجر به اختلاف طول اندام‌های تحتانی شود.
- مشکلات سیستم عصبی: از جمله دیگر دلیل این امر مشکلات سیستم عصبی است که بر صفحات رشد استخوان‌ها تاثیر می‌گذارد.
- بیماری‌های التهابی: بیماری‌هایی که موجب التهاب مفاصل می‌شود می‌تواند سرعت رشد اندام‌ها را تغییر دهد و موجب اختلاف طول آنها شود. از جمله این بیماری‌ها می‌توان به آرتریت جوانان اشاره کرد.
روش تشخیص
همانطور که گفتیم اولین روش تشخیص کوتاهی پا و اختلاف طول اندام‌ها از طریق مشاهده راه رفتن غیر عادی کودک است. والدین معمولاً از راه غیر طبیعی بودن و نامساوی بودن پاها در هنگام راه رفتن این عارضه را تشخیص می‌دهند. از روش‌های دیگر تشخیص این بیماری آزمون غربالگری انحراف ستون فقرات است؛ که معمولاً در زمان ورود به مدرسه گرفته می‌شود. به انحراف ستون فقرات اسکولیوز می‌گویند.
آیا اختلاف طول اندام‌های تحتانی قابل درمان است؟
حال که با علائم و دلایل این بیماری آشنا شدید، شاید برای شما سوال پیش بیاید که این بیماری درمان دارد یا خیر. در پاسخ به این سوال باید بگوییم که پزشک متخصص ارتوپد با توجه به میزان این اختلاف طول، سن کودک و علت بروز این مشکل یک روش درمانی مناسب برای کودک شما در نظر می‌گیرد. به طور کلی این روش‌های درمانی شامل روش‌های غیر جراحی و جراحی می‌شود.
روش غیر جراحی
برای بیمارانی که میزان اختلاف طول اندام‌های تحتانی آنها بسیار کم است، یعنی چیزی حدود کمتر از یک سانتی‌متر است، از روش‌های غیر جراحی برای درمان استفاده می‌شود. در این نوع از اختلاف طول بد شکلی در پاها وجود ندارد. به همین دلیل از روش‌های غیر جراحی که عوارض و خطرات کمتری دارد استفاده می‌شود. این روش‌ها عبارتند از:
معاینه منظم: به منظور پیشگیری از اختلاف شدید در بین استخوان‌های بدن در زمانی که طول این اختلاف کم است باید منظم به پزشک متخصص مراجعه کنید تا وضعیت کودکتان را به طور کامل و منظم بررسی کنید.
پوشیدن کفش مخصوص و کفش طبی: کفش طبی و کفش‌های مخصوص منجر به این می‌شود که اختلاف کم بین پاها هم اندازه شود و کودکان و افراد مبتلا به این بیماری بتوانند به راحتی راه بروند و بدوند. درد کمر نیز با استفاده از کفش‌های طبی که پاشنه‌های راحتی دارند کاهش می‌یابد.
فیزیوتراپی: فیزیوتراپی نیز در درمان این بیماری نقش کلیدی دارد. این تمرین‌ها می‌تواند کوتاهی‌ها و عملکردهای نامتقارن عضلات پا را از بین ببرد. فیزیوتراپیست چند تمرین ساده ارائه می‌دهد و تکرار آنها به وسیله بیمار در منزل می‌تواند برخی مواقع این مشکل را کامل از بین ببرد. تکنیک‌های دستی و مانورهای حرکتی نیز می‌تواند قرینگی را به این اندام‌ها برگرداند.
روش جراحی
اگر اختلاف طول اندام‌های تحتانی کودکان و بزرگسالان بسیار زیاد باشند، به طوری که در صورت راه رفتن قابل تشخیص باشد، پزشک از روش‌های مختلف جراحی برای درمان استفاده می‌کند. ادامه این روش‌ها را با هم بررسی می‌کنیم.
اپی فیزیودز:
در این روش جراحی پزشک متخصص ارتوپد با تخریب صفحه رشد استخوان سالم منجر به کاهش سرعت رشد استخوان سالم می‌شود. در نتیجه پس از مدتی طول هر دو استخوان چپ و راست بدن یک اندازه می‌شود.
این روش به دقت بالایی برای محاسبه سن تخریب صفحه رشد نیاز دارد. پزشک باید کاملاً محاسبه کند که رشد فرد در پایان دوران بلوغ چقدر است، تا هر دو اندام در دو سمت بدن یکسان شود.
مشکلاتی که در اثر این جراحی به وجود می‌آید این است که با تمام دقتی که پزشک در محاسبه انجام می‌دهد، اما ممکن است اندام عمل شده کمی بلندتر یا حتی کوتاه‌تر شود. مشکل دیگری که در این جراحی به وجود می‌آید این است که با تاثیری که بر صفحه رشد می‌گذارد قد فرد را کوتاه می‌کند.
کوتاه کردن استخوان دیگر برای درمان اختلاف طول اندام‌های تحتانی:
به منظور کاهش و درمان اختلاف طول اندام‌های تحتانی پزشک از کوتاهی استخوان‌های طرف سالم بدن استفاده می‌کند. در خصوص مشکلات این روش باید بگوییم که منجر به کوتاهی قد فرد می‌شود و عضلات طرف عمل را ضعیف‌تر می‌کند.
افزایش طول استخوان کوتاه:
یکی از دیگر درمانی برای این مشکل این است که طول استخوانی که با اختلال رشد مواجه شده است را زیاد می‌کند. به این منظور ابتدا ناحیه‌ای از استخوان دارای مشکل را می‌شکنند. سپس با استفاده از دستگاهی به نام اکسترنال فیکساتور یا جراحی الیزاروف دو طرف استخوان را از هم فاصله می‌دهند و دور می‌کنند. این اتفاق روزانه حدود یک میلی‌متر یا ماهی یک اینچ رخ می‌دهد. همانطور که این استخوان‌ها از هم دور می‌شود، بین آنها غضروف ساخته می‌شود و سپس غضروف به استخوان تبدیل می‌شود.
این اتفاق تا جایی تکرار می‌شود که دو استخوان با هم مساوی شوند. غضروف‌های به وجود آمده در میان استخوان کم کم به استخوان سفت تبدیل می‌شود. تا زمان یکسانی اندام‌ها دستگاه باید به همان شکل باقی بماند. مقدار تقریبی آن به ازای هر یک سانتی‌متر افزایش طول، سه ماه است. البته این مدت زمان با توجه به عوامل متعددی مانند سن بیمار، وضعیت سلامتی عمومی و استعمال دخانیات در هر فرد متفاوت است. پس از این مدت دستگاه از استخوان پای بیمار خارج می‌شود.
از عوارضی که این جراحی می‌تواند داشته باشد این است که در محل عمل منجر به ایجاد عفونت شود. همچنین می‌تواند خشکی و محدودیت حرکت مفاصل استخوان را به وجود آورد. برای اینکه نتیجه موفقیت آمیز در این عمل کسب کنیم باید به طور منظم به پزشک مراجعه کنید و به طور مداوم و همیشگی دستگاه و اندام خود را تمیز کنید. همچنین می‌توانید روزانه چندین مرتبه در برنامه بازپروری شرکت کنید.
نشانه‌های طول متفاوت اندام‌های تحتانی
اگر فردی به اختلاف طول اندام‌های تحتانی که معمولاً با کوتاهی پا بروز می‌کند مبتلا باشد نشانه‌های زیر در وی رخ می‌دهد. از جمله:
- درد در ناحیه مفاصل لگن، زانو و پشت بدن
- کاهش دامنه حرکتی در زانو و باسن
- نابرابری وزن در لگن و زانو
- آسیب به رباط زانو به دلیل عدم تعادل وزن بدن
- زانو درد در یکی از پاهای کوتاه یا بلند
- ایجاد درد عصب سیاتیک در ناحیه کمر و پا
- عدم تعادل و هماهنگی بدن
- وجود شانه‌های نابرابر
- درد در مچ پا و کل پا
- احساس خستگی
عوارض اختلاف طول اندام‌های تحتانی بدن
اگر به این مشکل مبتلا شوید و نسبت به درمان آن اقدام نکنید ممکن است یکی از عوارض زیر برای شما پیش بیاید. از جمله:
- درد در ناحیه پشت کمر و مفاصل پا
- التهاب مفاصل و خستگی
- آرتروز مچ پا، کمر، لگن و زانو
- عفونت پوستی
- دیسک کمر به دلیل فشار نامتوازن بر روی کمر و لگن
- استخوان‌سازی غیر طبیعی پای کوتاه
- سوزش پا و احساس درد و خارش در پاها
- راه رفتن به صورت کج یا لنگیدن
نتیجه‌گیری
اختلاف طول در اندام‌های تحتانی معمولاً در بدو تولد وجود دارد اما قابل تشخیص نیست. هر چه کودک رشد کند و راه برود این اختلاف بیشتر می‌شود و قابل توجه می‌گردد. برای درمان آن باید به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه کنید تا با توجه به عوامل مختلفی چون سن و علت به وجود آمدن این اتفاق یکی از راه‌های درمانی مناسب را برای شما تجویز کند. تا زمانی که این اتفاق برای انجام کارهای روزمره زندگی اختلال به وجود نیاورد می‌توان گفت که مشکل حاد و شدیدی نیست.
دکتر فرشید مالکی بهترین فوق تخصص جراحی پا و مچ پا می باشد.
برای انجام ویزیت و مشاوره با بهترین متخصص جراحی پا و مچ پا از طریق شماره ۰۳۱۳۲۲۱۰۶۴۰ اقدام به تعیین نوبت نموده تا ویزیت شوید.
دریافت لینک کوتاه این نوشته:
|
کپی شد! |
