۵ درس بزرگ کووید ۱۹ از نابرابری های اجتماعی

شیوع پاندمی کووید ۱۹ نابرابری های اجتماعی اقتصادی از دسترسی به خدمات بهداشتی و فضای سبز تا کار و آموزش را برجسته تر کرد.

فاطمه لطفی | روزنامه نگار

شیوع پاندمی کووید ۱۹ نابرابری های اجتماعی اقتصادی از دسترسی به خدمات بهداشتی و فضای سبز تا کار و آموزش را برجسته تر کرد.

شیوع پاندمی کووید ۱۹ نابرابری های اجتماعی اقتصادی را برجسته تر کرد. از دسترسی به خدمات بهداشتی و فضای سبز تا کار و آموزش، همگی در دوران شیوع کرونا بود که معلوم شد جوامع بشری تا چه حد در این نابرابری ها سهیم هستند.

مجمع جهانی اقتصاد می گوید پاندمی کرونا به ما نشان داد نابرابری اجتماعی چقدر در جوامع رسوخ کرده است. بر همین اساس این نهاد می گوید کرونا به ما ۵ درس بزرگ آموخت. ۵ درسی که اختلافات در جوامع را به خوبی نشان می دهد.

۱- دسترسی به فضای سبز

مجمع جهانی اقتصاد می گوید تحقیقات مزایای بهره مندی از فضای سبز برای سلامتی روحی و جسمی ما را نشان می دهد. و وقتی میلیون ها نفر به طرق مختلف در قرنطینه به سر می برند نابرابری در دسترسی به فضای سبز بیش از پیش خود را نشان می دهد.

بر اساس اعلام این نهاد، تحقیقات جدید در آفریقای جنوبی نشان داده است که محلات «سفیدپوست»[نسبت به محلات سیاه پوست]  ۷۰۰ متر نزدیکتر به پارک های عمومی هستند و ۱۲ درصد پوشش درختی بیشتری نسبت به محلاتی دارند که سیاه پوستان سکنه اصلی آنها هستند.

مطالعه ای هم در سال ۲۰۱۷ در آلمان نشان داد نابرابری در فضای سبز شهری بی ارتباط با سطح درآمد، سن، آموزش و تعداد کودکان هر خانه نیست.

در سال ۲۰۱۰ در تحقیقی نشان داده شد که بیشتر نواحی آماری محروم در بریتانیا به طور متوسط فقط یک پنجم سکنه نواحی ثروتمندتر به فضای سبز دسترسی دارند.

۲- دسترسی های بهداشتی

شیوع پاندمی کرونا نشان داد که نابرابری در دسترسی به خدمات بهداشتی و مراقبتی در گروه های مختلف آشکار است.

تحقیقاتی در اروپا انجام شده است که نشان می دهد حتی در سیستم های نسبتا توسعه یافته بهداشتی، نابرابری در دسترسی به خدمات بهداشتی وجود دارد.

در گزارش سال ۲۰۱۸ کمیسیون اروپا آمده است که افراد با درآمد پایین یک پنجم کمتر از دیگران از مراقبت های بهداشتی بهره مند می شوند.

این گزارش به نابرابری جنسیتی، نژادی و وضعیت سکونت اشاره دارد و می گوید زنان و مهاجرین با مشکلات بیشتری مواجه هستند.

به ویژه با شیوع بیماری کرونا تاثیرات شرایط اجتماعی اقتصادی بر سلامتی بیشتر از گذشته نمایان شد.

سازمان جهانی بهداشت می گوید «شواهدی بسیار وجود دارد که نشان می دهد فاکتورهای اجتماعی مثل آموزش، بیکاری، سطح درآمد، جنسیت و نژاد تاثیرات ویژه ای بر سلامتی یک فرد دارند».

و در بریتانیا به عنوان مثال نشان داده شده است که اقلیت های نژادی از کرونا بیشتر از دیگران آسیب دیده اند. ایالات متحده هم چنین روندی را طی کرده است.

اختلافات بین کشورها نابرابری ها را بیشتر نشان داده است. برای مثال، ۹۵ درصد از موارد مرگ از وبا در کشورهای در حال توسعه رخ می دهد و در این کشورها امید به زندگی حتی تا ۳۴ سال هم نسبت به دیگر کشورها تفاوت دارد.

۸۷ درصد مرگ های زودرس از بیماری های غیرواگیر در کشورهای با درآمد کم و متوسط رخ می دهد. و در بسیاری از این کشورها هزینه های درمان بیماری مردم را فقیرتر می کند.

۳- جداسازی دیجیتال

میلیون کارگر و کودک دبستانی به خانه های خود فرستاده شدند تا دور کاری کنند تا قوانین مربوط به قرنطینه ها و فاصله گذاری اجتماعی رعایت شود.

اما مجمع جهانی اقتصاد معتقد است که همین دورکاری شکاف بین افراد جامعه در دسترسی به تکنولوژی و اینترنت را عمیق تر کرد.

۵۰ درصد یعنی بیش از ۶۰۰ میلیون نفر از سکنه هند اصلا به اینترنت دسترسی ندارند.

و در بسیاری از کشورهای آفریقایی این درصد بیشتر هم هست و برای این میلیون ها مردم این کشورها، دورکاری یا آموزش از راه دور چیزی بیش از یک فانتزی نیست. در هند گاه در مناطق دورافتاده با بلندگو کلاس های درس تشکیل شده است.

بین کشورهای مختلف جهان هم در همین مورد تفاوت های بسیار وجود دارد. در ایالات متحده، تفاوت ها در درآمدها، سن، نژاد و شهری و روستایی بودن جلوه گرتر شد. به عنوان مثال، بر اساس اعلام مرکز تحقیقات پیو (Pew Research Center) 15 درصد از بزرگسالان در مناطق روستایی به اینترنت دسترسی نداشتند و ۹ درصد در مناطق شهری.

در ضمن ۸ درصد از سفید پوستان و ۱۵ درصد سیاه پوست به اینترنت دسترسی نداشتند.

بچه های والدین کم درآمدتر بیشتر از بچه های والدین با درآمد بالا مشکلات فضای مجازی داشتند.

۴- مشاغل در دنیای مجازی

مشکلات مربوط به فضای مجازی برای بزرگسالان هم در دنیا و هم در داخل کشورها وجود داشت. داده ها نشان می دهد که تعداد کسانی که دورکاری می کنند ارتباط مستقیم با نفوذ اینترنت دارد.

اینترنت ضعیف در خانه حتی در کشورهایی با دسترسی بالا به اینترنت، به معنی کاهش دسترسی به فضای مجازی از طریق ویدئوکنفرانس هاست.

تحقیقی در هلند نشان داد زمانی که دورکاری ممکن باشد کارگران متخصص و آموزش دیده بهتر کار می کنند. اما کارگان غیرمتخصص احتمالا شغلشان را از دست بدهند یا با کاهش درآمد مواجه باشند.

در آلمان، کارگران با درآمد بالا فرصت های بیشتری هم برای کار داشتند.

نیکولاس بلوم از دانشگاه استندفورد می گوید «این یعنی تولید نابرابری بیشتر».

۵- دسترسی و ناتوانی

افراد با ناتوانی های جسمی به شدت از شیوع پاندمی کرونا آسیب دیدند.

تحقیقات در بریتانیا نشان داده است که دو سوم کسانی که از اختلالات بصری رنج می برند در شروع قرنطینه های استقلال کمتری تجربه کردند.

و در این کشور بیش از دو سوم مرگ های کرونایی مربوط به کسانی بوده که از ناتوانی جسمی رنج می برند.

سازمان جهانی بهداشت نسبت به مشکلات معلولین جسمی در دوره قرنطینه هشدار داده است. به ویژه که این افراد بیشتر در معرض شیوع بیماری هستند. فاصله گذاری اجتماعی برای این گروه سخت تر است چون به کمک دیگران بیشتر نیاز دارند.

عدم دسترسی به خدمات اجتماعی این افراد را در معرض خطر قرار می دهد. با این حال این موضوع چیز جدیدی نیست. WHO می گوید معلولین از خدمات بهداشتی کمتری برخوردار هستند و دسترسی آنها به فرصت های شغلی و آموزش کمتر است و احتمالا فقر آنها بیشتر از افراد سالم است.

یورو استات می گوید در اتحادیه اروپا کمتر از یک نفر از هر دو نفر با مشکلات جسمی امکان یافتن شغل دارند.

و به ویژه در زمان شیوع کرونا، معلولین مشکلات بیشتر در دسترسی به خدمات اجتماعی از جمله خدمات بهداشتی داشتند.

در گزارش WHO آمده است که معلولین بین ۳۵ تا ۵۰ درصد در کشورهای توسعه یافته و ۷۶ تا ۸۵ درصد در کشورهای در حال توسعه  در سال گذشته هیچ خدمات درمانی دریافت نکرده اند.