چرا باید در اول ماه قمری صدقه بدهیم ؟ + اعمال روز اول ماه قمری

چرا باید در اول ماه قمری صدقه بدهیم ؟ اعمال روز اول ماه قمری به همراه جزئیات همچنین آداب مخصوص اول ماه قمری و ثواب آن در این مطلب. همانطور که می‌دانید، ماه‌های قمری هر کدام ویژگی‌ها و آداب و رسوم مخصوص خودشان را دارند و با توجه به آن ویژگی‌ها اعمالی برای آن‌ها ذکر شده است، بطور مثال در ماه مبارک رمضان روزه گرفتن، قرآن خواندن و مراسم‌ها و ادعیه خاص خودش همیشه زبانزد بوده است و ماه‌های دیگر نیز به همین ترتیب دارای اعمالی است که بعضا انجام این اعمال مستحب بوده و سفارش شده است.

اما در این بین اعمالی و ادعیه وجود دارد که بصورت کلی برای آمده است و در بین ماه‌های قمری مشترک است. اعمالی که آداب مخصوص به خودش را داشته و می‌توان در ابتدای هر ماه قمری آن را انجام داد و به برکات و ثواب آن دست یافت.

اعمال هر ماه قمری

ابتدای هر ماه قمری براساس آنچه که در روایات و احادیث آمده است چند عمل مستحب دارد که به آن توصیه‌های فراوان شده است از جمله»؛

• اوّل: خواندن دعاهاى نقل شده در وقت دیدن هلال، که بهترین آن‌ها دعاى چهل و سوّم صحیفه کامله است، که همراه با اعمال اول ماه رمضان ذکر شد.
• دوم: خواندن هفت مرتبه سوره حمد براى دفع درد چشم.
• سوم: اندکى پنیر خوردن، چه روایت شده: هرکه خود را به خوردن آن در اول هر ماه مقیّد کند، امید است در آن ماه حاجتش ردّ نشود.
• چهارم: در شب اوّل دو رکعت نماز بجا آورد، در هر رکعت پس از سوره حمد سوره انعام را بخواند، و از خدا بخواهد او را از هر ترس و دردى ایمن گرداند، و در آن ماه حادثه اى را نبیند که ناپسند او باشد.
• پنجم: در روز اوّل دو رکعت نماز بجا آورد، در رکعت اول پس از سوره حمد سى مرتبه سوره توحید، و در رکعت دوم بعد از سوره حمد سى مرتبه سوره قدر بخواند و پس از نماز صدقه بدهد، چون چنین کند، سلامتى اش را در آن ماه از خدا خریده است.

نحوه خواندن نماز اول ماه قمری

 

در منابع حدیثی؛ روایاتی در خصوص نماز اول ماه ذکر شده‌اند که در این‌جا به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:

. شیخ طوسی در روایتی با ذکر سند نقل می‌کند: «هرگاه ماه نو وارد می‌شد، امام جواد (ع) در اوّلین روز آن، دو رکعت نماز می‌خواند. حضرتشان در رکعت اوّل، بعد از قرائت سوره حمد، به تعداد روز‌های ماه (۳۰ بار) “قل هو الله أحد” را خوانده و در رکعت دوم، بعد از قرائت حمد، به تعداد روز‌های ماه سوره “إنّا أنزلناه فى لیله القدر” می‌خواند، و از آنچه در دسترسش بود، صدقه می‌داد و بدین وسیله، تندرستى در همه آن ماه را می‌خرید».

سید بن طاووس نیز بعد از نقل این روایت گفته است که مشابه همین نماز را در روایتی به نقل از امام صادق (ع) نیز دیده‌ام، و علاوه بر آن در روایتی دیده‌ام که سزاوار است بعد از نماز، این آیات قرآن کریم نیز خوانده شود: «بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ، وَ ما مِنْ دَابَّهٍ فِی الْأَرْضِ إِلَّا عَلَى اللهِ رِزْقُها وَ یَعْلَمُ مُسْتَقَرَّها وَ مُسْتَوْدَعَها کُلٌّ فِی کِتابٍ مُبِینٍ، وَ إِنْ یَمْسَسْکَ اللهُ بِضُرٍّ فَلا کاشِفَ لَهُ إِلَّا هُوَ وَ إِنْ یَمْسَسْکَ بِخَیْرٍ فَهُوَ عَلى‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ. بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ، سَیَجْعَلُ اللهُ بَعْدَ عُسْرٍ یُسْراً، ما شاءَ اللهُ لا قُوَّهَ إِلَّا بِاللهِ، ‏حَسْبُنَا اللهُ وَ نِعْمَ الْوَکِیلُ، وَ أُفَوِّضُ أَمْرِی إِلَى اللهِ إِنَّ اللهَ بَصِیرٌ بِالْعِباد، ِلا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ، رَبِّ إِنِّی لِما أَنْزَلْتَ إِلَیَّ مِنْ خَیْرٍ فَقِیرٌرَبِّ لا تَذَرْنِی فَرْداً وَ أَنْتَ خَیْرُ الْوارِثِینَ».

۲. امام صادق (ع) فرمود: «کسی که در شب اول ماه دو رکعت نماز بگزارد و در هر دو رکعت آن بعد از قرائت سوره حمد، سوره انعام را قرائت نموده و از خداوند بخواهد که او را از هر ترس و دردی نگاه دارد، خدای متعال در آن ماه، او را از هر آنچه نگرانش است، ایمن می‌گرداند».

در خصوص وقت فضیلت نماز اول ماه باید گفت؛ در روایات همان‌طور که دیده شد، تنها تعبیر شب و روز را دارد؛ از این‌رو، فقیهان برای نماز اول ماه، وقت فضیلتی – مانند نماز‌های واجب یومیه و نوافل آن – ذکر نکرده‌اند، بلکه گفته‌اند که در تمام روز می‌توان آن‌را خواند. آن‌ها تنها گفته‌اند مستحب است «در روز اوّل هر ماه» دو رکعت نماز خوانده شود؛ یعنی وقت نماز اوّل ماه از اوّل طلوع فجر است تا مغرب، و بعید نیست قبل از طلوع آفتاب هم صحیح باشد و در این صورت بهتر است به قصد رجاء بخواند.

شب اول ماه نیز از اذان مغرب تا طلوع فجر خواهد بود.

زمان خواندن نماز‌های مستحبی

درباره قضای این نماز‌های مستحبی نیز باید گفت؛ به طور کلی، هر نماز مستحبی را که نتوانسته باشیم در وقت مخصوص خودش انجام دهیم، می‌توان قضای آن‌را در وقت دیگری انجام داده و هیچ‌گونه محدودیتی برای زمان قضای آن وجود ندارد؛ و بهتر است نماز‌های مستحبی غیر از نافله‌های یومیه را در خارج از وقت خاصشان به قصد رجاء به جا آورد.

دعای اول ماه قمری

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

وَ مَا مِنْ دَابَّهٍ فِی الْأَرْضِ إِلا عَلَى اللَّهِ رِزْقُهَا وَ یَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَ مُسْتَوْدَعَهَا کُلٌّ فِی کِتَابٍ مُبِینٍ

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

وَ إِنْ یَمْسَسْکَ اللَّهُ بِضُرٍّ فَلا کَاشِفَ لَهُ إِلا هُوَ وَ إِنْ یُرِدْکَ بِخَیْرٍ فَلا رَادَّ لِفَضْلِهِ یُصِیبُ بِهِ مَنْ یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

سَیَجْعَلُ اللَّهُ بَعْدَ عُسْرٍ یُسْرا مَا شَاءَ اللَّهُ لا قُوَّهَ إِلا بِاللَّهِ

حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَکِیلُ وَ أُفَوِّضُ أَمْرِی إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِیرٌ بِالْعِبَادِ

لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ رَبِّ إِنِّی لِمَا أَنْزَلْتَ إِلَیَّ مِنْ خَیْرٍ فَقِیرٌ رَبِّ لا تَذَرْنِی فَرْدا وَ أَنْتَ خَیْرُ الْوَارِثِینَ

به نام خدا که رحمتش بسیار و مهربانی اش همیشگى است.

هیچ جنبنده اى در زمین نیست، مگر اینکه روزى او بر خدا است و قرارگاه و امانگاهش را خدا میداند، همه این‌ها در کتابى روشن است.

به نام خدا که رحمتش بسیار و مهربانی اش همیشگى است.

اگر خدا به تو زیانى رساند، جز او کسى برطرف کننده آن نیست، و اگر خیرى را براى تو بخواهد، فضل او را بازگرداننده اى نیست، آن را به هرکس از بندگانش بخواهد میرساند، و او آمرزنده و مهربان است.

به نام خدا که رحمتش بسیار و مهربانی اش همیشگى است.

خدا به زودى پس از دشوارى آسانی قرار می‌دهد، آنچه خدا خواست همان شود، نیرویى نیست مگر به خدا، خدا ما را بس است و نیکو کارگشایى است.

کارم را به خدا وامى گذارم که خدا بیناى به بندگان است، معبودى جز تو نیست، من از ستم کاران بودم، پروردگارا من به آنچه از خیر برایم فرود آرى نیازمندم، پروردگارا مرا تنها مگذار، که تو بهترین وارثانى.