چه کسانی بعد از عذاب جهنم بهشتی می شوند؟

خداوند عده‌ای از گناهکاران را تا ابد در جهنم جاودان خواهد کرد، اما عده‌ای را پس از تحمل عذابی موقت به بهشت می‌برد؛ درواقع عذاب برای این گروه از افراد، حکم تطهیر و درمان از پلیدی گناه را دارد.

شخصی را در نظر بگیرید که ایمان آورده، ولی به خاطر ضعف ایمان‌، گناهان کبیره انجام داده، این فرد اگر توبه نکرده باشد، با سختی جان دادن یا عذاب برزخ یا شفاعت یا تحمّل عذاب موقت جهنم پاک گردیده‌، به بهشت می‌رود؛ در واقع عذاب برای او حکم تطهیر و درمان از پلیدی گناه را دارد. اکثر انسان‌ها که آمیخته ‌ای از خوبی‌ها وبدی‌ها را دارا هستند، همین وضعیت را دارند؛ زیرا مبنای برخورد خداوند با گنهکاران، رحمت وبخشایش و گذشت است. آیات متعدد قرآن که از «غفور» و « رحیم» بودن خداوند نام برده، می تواند اشاره به همین مطلب داشته باشد.

روایات متعددی، از ورود برخی از اهل جهنم به بهشت سخن می‌گویند، که برخی از آنان به این شرح اند:

ابى بصیر گوید: از امام باقر(ع) شنیدیم که فرمود: «مردمى از آتش خارج مى‏‌شوند، و به بهشت وارد مى‏‌گردند».

انس گوید: رسول خدا(ص) فرمود: مردمى از آتش خارج مى‏‌شوند. (تفسیر المیزان، ج ۱۱، ص ۳۹ )

در جلد هشتم کتاب بحارالانوار آمده است: «مؤمنان گناهکار روزى از جهنم خارج خواهند شد»، اما اگر گناه به گونه‏اى در او اثر کرده باشد که او را به حد کفر رسانده باشد، هیچ‏گاه به بهشت وارد نخواهد شد.

برخى روایات دلالت دارد که دوستان امام على(ع) و خاندان او در عذاب ابد نخواهند بود و دشمنان ایشان از عذاب جاودان نجات نخواهند یافت. پیامبر اکرم(ص) مى‏‌فرماید: «همانا ولایت على(ع) آن نیکى و خیرى است که با وجود آن هیچ گناهى هر چند بزرگ باشد زیان نمى‌‏رساند، و به سبب پاره‏اى از عذاب‏‌هاى اخروى تطهیر مى‏‌شود تا به شفاعت سروران طیّب و طاهر از گناهان نجات کامل یابند و همانا دوستى و قبول رهبرى و دشمنان على(ع) و مخالفت با او گناهى است که چیزى با آن نمى‌‏تواند نافع باشد و تنها سودى که به خاطر طاعت‏هایشان در دنیا بهره آن‏ها مى‏‌شود این است که از نعمت‏هاى ظاهرى و رفاه، سلامتى، گسترش زندگى برخوردار مى‏‌شوند. ولى چون وارد صحنه آخرت شوند براى آنان عذاب جاودان خواهد بود». (بحارالانوار، ج ۸، ص ۳۵۲)

گروهی از افراد نیز در جهنم ماندگار خواهند شد و لطف و بخشش الهی شامل حالشان نخواهد شد، این دسته از افراد کافران، منافقان، زناکاران، مرتدان، رباخواران، هم‌دستان دشمنان اسلام و کسانی که گناهناشان بر آنان احاطه نموده، هستند.