شگفتی‌های دنیای مورچه‌ها

مجله اینترنتی کولاک، مترجم: پرویز فغفوری آذر: آیا می‌دانستید اگر تمام مورچه‌های دنیا یک جا جمع شوند، حجمی که ایجاد می‌کنند از حجم تمام آدم‌های بزرگ ‌دنیا بیشتر می‌شود؟

به ازای هر آدم حداقل یک میلیون مورچه روی زمین وجود دارد. آنها به جز قطب  جنوب در تمام قاره‌ها هستند و اقلا ۱۲ هزار گونه از آنها تاکنون شناسایی شده است. مورچه‌ها ترجیح می‌دهند در مناطق گرمسیری زندگی کنند و به همین دلیل در هر هکتار از جنگل آمازون، اقلا ۳٫۵ میلیون مورچه وجود دارد.

این هم از دیگر خصوصیات مورچه‌ها:

برده می‌گیرند: آنها از گله‌های مهاجم، اسیر نمی‌گیرند. نگهداری اسیر خرج دارد. اسرا را در همان لحظه اول یا می‌کشند و می‌خورند، یا تبدیل به کارگران جدید گله خود می‌کنند. برخی گونه‌ها حتی همتایان خود را از دیگر گله‌ها بیرون می‌کشند و برای کار به گله خود می‌آورند.

در پی گسترش قلمرو هستند:  ملکه‌های Polyergus که بیشتر به عنوان مورچه‌های آمازون مشهورند، به محض مطلع شدن از وجود یک گله غریبه و ایجاد قلمرو در نزدیکی آنها دستور حمله به آن را صادر می‌کنند، ملکه آن گله را می‌کشند و کارگرانشان را به بردگی می‌گیرند.

شیره‌کشی می‌کنند: آنها هر کاری می‌کنند که شیره هر حشره‌ای را بیرون بکشند. مخصوصا اگر شیرین هم باشد. این کار را به طور خاص با شته و بقیه نیم‌بالان انجام می‌دهند.

عسل تهیه می‌کنند (البته به روش نه‌چندان جالب خودشان): برخی از مورچه‌های کارگر با بلعیدن و هضم نکردن به منظور حفظ منابع غذایی، آنها را از این انبار به آن  انبار انتقال می‌دهند و به محض رسیدن به مقصد از بدن خود خارج می‌کنند.

سرویس‌دهی برخی گیاهان به مورچه‌ها: بعضی گیاهان دارای تورفتگی‌ها و حفره‌های طبیعی هستند که مورچه‌ها می‌توانند در آنها پناه بگیرند و غذا بخورند. این حفره‌ها ممکن است در ساقه، برگ، تنه یا حتی خار یک گیاه باشند. مورچه‌ها می‌توانند از شهد گیاهی که به آنها پناه داده هم برای تغذیه‌شان استفاده کنند. در عوض از آن گیاه در برابر شته‌ها و بقیه حیوانات گیاهخوار دفاع می‌کنند. آنها حتی گیاهان انگلی را که سعی می‌کنند روی گیاه میزبانشان رشد کنند، از بین می‌برند.

مارمولک‌بازی بلدند: در برخی از گونه‌های خاص مورچه‌ها، مورچه‌های سرباز سر خود را به صورتی کنار هم قرار می‌دهند که برای دیگر مورچه‌ها شبیه ورودی لانه باشد. سپس مورچه غریبه را یا می‌کشند و می‌خورند، یا به او می‌فهمانند اینجا محل آنها نیست. برخی‌ اوقات هم همان کاری را می‌کنند که یک چوب‌پنبه با بطری می‌کند. ورودی لانه‌شان را به صورتی با کله مورچه‌های سرباز می‌بندند که نتیجه‌اش چیزی شبیه آب‌بندی از کار درمی‌آید. هدف؟ وارد نشدن غریبه به لانه‌ و امن ماندن لانه تا برگشت مورچه‌های کارگر.

زورشان بسیار بیشتر از یک انسان است: آنها تنها با فک خود می‌توانند باری با ۵۰ برابر وزن بدنشان را حمل کنند. اگر نسبت قد به عضله را در نظر بگیریم، آنها موجوداتی بسیار عضلانی محسوب می‌شوند؛ حتی عضلانی‌تر از انسان‌ها. اگر ما قدرت مورچه‌ها را داشتیم می‌توانستیم یک خودروی معمولی هیوندای را روی سرمان بچرخانیم!

همسن دایناسورها هستند: بله! تکامل مورچه‌ها از دوره کرتاسه شکل گرفت. یعنی ۱۳۰ میلیون سال قبل. قدیمی‌ترین فسیل مورچه که تاکنون کشف شده Sphercomyrma freyi است که در کلیفوود بیچ نیوجرسی پیدا شده است. گرچه عمر این فسیل تنها ۹۲ میلیون سال است اما شواهد معتبر دیگری از شکل‌گیری خط تکامل آنها قبل از مورچه نیوجرسی پیدا شده است.

قبل از انسان، کشاورز بوده‌اند: بررسی‌های اولیه بیانگر این بوده‌اند که مورچه‌ها از دوره ترشیاری اقدام به کاشت قارچ می‌کردند. حدود ۷۰ میلیون سال پیش. آنها همان موقع هم با استفاده تکنیک‌های پیشرفته کشاورزی همچون ترشح مواد شیمیایی با خاصیت آنتی‌بیوتیک و بارورتر کردن محصولشان با استفاده از کود کارشان را پیش می‌بردند.

منبع: thoughtco