روز ملی شعر و ادب ایران و جایگاه ادبیات فارسی
ادبیات فارسی یا ادبیات پارسی به ادبیاتی گفته می‌شود که به زبان فارسی نوشته شده باشد. ادبیات فارسی تاریخی هزار و صد ساله دارد. شعر فارسی و نثر فارسی دو گونه اصلی در ادبیات فارسی هستند. برخی کتاب‌های قدیمی در موضوعات غیر ادبی مانند تاریخ، مناجات و علوم گوناگون نیز دارای ارزش ادبی هستند و با گذشت زمان در زمره آثار کلاسیک ادبیات فارسی قرار گرفته‌اند.
ادبیات فارسی ریشه در ادبیات باستانی دارد که تحت تاثیر متون اوستایی در دوران ساسانی به زبان‌های پارسی میانه و پهلوی اشکانی پدید آمد. ادبیات فارسی نو نیز پس از اسلام و با الگو برداری از ادبیات عربی در نظم و ریشه‌های دبیری و نویسندگی دوران ساسانی که ادبیات منثور عربی را ایجاد کرده بود، در زمینه نثر متولد شد. ادبیات شفاهی فارسی نیز به همان سبک باستانی خود ادامه یافت. ادبیات در ایران پیش از اسلام به سروده‌های اوستا در حدود ۱۰۰۰ سال قبل از میلاد باز می‌گردد. این سروده‌ها که بخشی از سنت شفاهی ایرانیان باستان بوده اند، سینه به سینه منتقل شده و بعد‌ها بخش‌های کتاب اوستا را در دوران ساسانی پدید آورد. با نفوذ فرهنگ مانوی در ممالک ایران و هنر گرایی آنان، نوعی ادبیات شعر گونه مانوی به زبان‌های پارتی، پارسی میانه و سغدی در ایران پدید آمد. در آثار به دست آمده از واحد تورفان در کشور چین آثار فارسی زیادی کشف شده که به این مقوله باز می‌گردند. در دوران ساسانیان نگارش بهبود یافت و آثار فقهی و دینی و داستانی زیادی به نگارش درآمد. با فرو پاشی شاهنشاهی ساسانی بسیاری از این متون از بین رفت و برخی نیز توسط زرتشتیان نجات یافت و عمدتاً به هندوستان منتقل شد که امروزه به ادبیات پهلوی شهرت دارند. ادبیات کلاسیک فارسی در دوران اولیه اسلام در ایران که تحت حاکمیت عرب‌های اموی و حکمرانان محلی آنان بود، به صورت شفاهی آغاز به کار کرد.
در این دوران نشانه هایی از علاقه مردم به شعر کهن در برخی متون ثبت شده است. که ترانه کودکان بلخ بصره نمونه هایی از آن است. به هر حال تحت تاثیر صنعت شعری عرب، گونه ای جدید از ادبیات در ایران پدید آمد که بیشتر مبتنی بر شعر بود. این شعر قالبی، گاهی در قالب‌های بومی و گاهی در قالب‌های ابداعی ایرانی سروده می‌شد. با توجه به پیشینه مذهبی ادبیات در ایران پس از اسلام و آمیختگی اساطیران کهن ایرانی و مذهب زرتشتی و نیز تلفیق آن با حکومت دینی ساسانی، تاریخ نویسی و اسطوره نگاری در ادبیات ایران امری ریشه دار می‌باشد. علاقه به موضوعات عاشقانه در ادبیات فارسی به دوران نخستین شکل گیری ادبیات فارسی باز می‌گردد. موضو ع اخلاق نیز یکی از کهن ترین درونمایه‌های ادبیات در ایران است. و امروزه به دلیل توجیهی که به ادبیات در این مرز و بوم داده می‌شود. روز ۲۷ شهریور، تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی،روز ملی شعر و ادب ایران نامیده شده است.
مهتاب دهقانی
دریافت لینک کوتاه این نوشته:
|
کپی شد! |